Znacie z własnych doświadczeń opowieści innych osób prowadzących działalność o magicznie niskich podatkach i opłatach? Wielu znanych nam przedsiębiorców prowadzi działalność na podatku liniowym, ryczałcie lub zasadach ogólnych i opisuje, że płaci bardzo niskie podatki, albo nie płaci ich w ogóle. Znacie to skądś?
A może sami zauważyliście wzrost wysokości płaconych podatków lub może planujecie zmianę zakresu działalności lub znaczne nakłady inwestycyjne? Te wszystkie przypadki to dobry moment na rozważenie zmiany formy opodatkowania.
W Polsce przedsiębiorcy mogą wybrać jedną z następujących form opodatkowania:
- podatek dochodowy od osób fizycznych według skali podatkowej – jest to najbardziej powszechna forma opodatkowania w Polsce. Podatnik płaci podatek według stawki 12% od dochodu do 120 000 zł i 32% od dochodu powyżej 120 000 zł. Przy tej formie opodatkowania przysługuje również kwota wolna od podatku w wysokości 30 000 zł. Oznacza to, że dopóki dochód przedsiębiorcy nie przekroczy kwoty 30 000 zł, to nie płaci on podatku. Odliczenia mogą obejmować: stratę podatkową z tego samego źródła przychodów, składki na ubezpieczenia społeczne, jeśli nie zostały zaliczone do kosztów, a w rozliczeniu rocznym przysługuje szereg ulg oraz możliwość rozliczenia wspólnie z małżonkiem (przy wspólności majątkowej). Należy jednak pamiętać, że składka zdrowotna przy wyborze tej formy opodatkowania wynosi 9% dochodu i nie jest ani kosztem uzyskania przychodów, ani nie jest odliczana od dochodu.
- podatek liniowy – jest formą opodatkowania, w której stawka podatku jest stała i wynosi 19% od dochodu. W tym przypadku nie przysługuje jednak ulga podatkowa oraz nie jest możliwe rozliczenie wspólne z małżonkiem. Dochód stanowiący podstawę do obliczenia podatku podatnicy mogą pomniejszyć m.in. o składki na ubezpieczenie społeczne, część zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego. Przy wyborze opodatkowania podatkiem liniowym, składka zdrowotna wynosi 4,9% dochodu i może być albo kosztem uzyskania przychodów, albo zostać odliczona od dochodu – w 2023 roku maksymalna kwota składki zdrowotnej możliwa do zaksięgowania w kosztach lub odliczenia od dochodu w deklaracji podatkowej wynosi 10 200 zł. Możliwe, że w przyszłym roku limit ten zostanie zwiększony.
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – jest to forma opodatkowania, w której podatek wynosi 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12%, 12,5%, 14%, 15% lub 17% od przychodu. Stawka ryczałtu jest zależna od rodzaju prowadzonej działalności. W przypadku tej formy opodatkowania podstawę do obliczenia podatku można pomniejszyć jedynie o zapłacone składki społeczne oraz o połowę zapłaconej składki zdrowotnej. Nie można natomiast rozliczyć kosztów związanych z prowadzoną działalnością.
Jak dokonać wyboru najkorzystniejszej opcji?
Wybór formy opodatkowania ma istotny wpływ na wysokość podatku oraz składki zdrowotnej w danym roku. Dlatego warto rozważyć ten temat i podjąć przemyślane decyzje, które przyniosą korzyści w nowym roku podatkowym. Nad zmianą formy opodatkowania warto zastanowić się zwłaszcza wtedy, kiedy istnieją ku temu przesłanki. A te mogą obejmować:
- zmiany w sytuacji finansowej: jeżeli w finansach Twojej firmy zaszły duże zmiany, na przykład poprzez wzrost dochodów, być może dotychczasowa forma opodatkowania przestała być tak korzystna jak do tej pory.
- nowe przepisy podatkowe: zmiany w przepisach mają wpływ na zobowiązania podatkowe wynikające z konkretnej formy opodatkowania.
- planowane inwestycje: jeśli planujesz inwestycje lub rozwijasz swoją firmę, zmiana formy opodatkowania może pomóc w zmniejszeniu kosztów podatkowych.
W obowiązującym porządku prawnym trzeba mieć także na uwadze istniejące wyłączenia w stosowaniu ryczałtu oraz podatku liniowego. Dotyczy to m.in. świadczenia usług na rzecz byłych i obecnych pracodawców. Kwestie te regulują zapisy art. 9a ustawy o PIT oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. W określonych przypadkach zmiana formy opodatkowania na ryczałt lub podatek liniowy nie będzie możliwa.
Jak przygotować się do zmiany formy opodatkowania?
Przygotowanie się do zmiany formy opodatkowania wymaga przeprowadzenia analizy przychodów i wydatków z prowadzonej działalności. Należy również wziąć pod uwagę takie czynniki, jak:
- rodzaj prowadzonej działalności,
- poziom przychodów,
- planowane koszty,
- składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Aby dokładnie ocenić, czy zmiana formy opodatkowania jest dla Ciebie korzystna, warto przygotować prognozę na kolejny rok podatkowy. Może to być wyzwanie, dlatego pomocne może okazać się wsparcie specjalisty – doradcy podatkowego w zakresie:
1. Analizy sytuacji finansowej: Doradca podatkowy pomoże Ci dokładnie przeanalizować swoją sytuację finansową, w tym dochody, wydatki, aktywa i pasywa. Na tej podstawie będzie można ocenić, jaka forma opodatkowania będzie najbardziej korzystna.
2. Przygotowania prognozy: Na podstawie analizy sytuacji finansowej doradca podatkowy przygotuje prognozę podatkową na kolejny rok. To pomoże Ci zrozumieć, jakie będą Twoje zobowiązania podatkowe w różnych scenariuszach.
3. Optymalizacji podatkowej: Doradca podatkowy zaproponuje strategię optymalizacji podatkowej, która może obejmować zmianę formy opodatkowania, wykorzystanie dostępnych ulg i odliczeń podatkowych, czy też inne działania mające na celu zmniejszenie podatku do zapłacenia.
4. Pomocy w procedurach formalnych: Doradca podatkowy pomoże w załatwieniu wszelkich formalności związanych ze zmianą formy opodatkowania.
Zmiana formy opodatkowania – kiedy i jak?
Jeśli w wyniku dokonanej analizy, potwierdzą się Twoje przypuszczenia, że dotychczasowa forma opodatkowania nie jest dla Ciebie korzystna możesz dokonać jej zmiany. Co do zasady, zmiany można dokonać do 20 lutego każdego roku, zakładając, że podatnik osiągnął pierwszy przychód w styczniu.
Decydując się na zmianę formy opodatkowania w nowym roku podatnik jest zobowiązany złożyć aktualizację w CEiDG do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskano pierwszy przychód podatkowy w danym roku.
Zasadą jest, że wybór formy opodatkowania ma zastosowanie także w latach następnych, z wyjątkiem przekroczenia określonych ustawowo limitów powodujących automatyczną utratę prawa do danej formy rozliczania podatku.
Przy podejmowaniu decyzji o zmianie formy opodatkowania ważnych jest wiele różnych apsektów także życia prywatnego. Czy przedsiębiorca pozostaje w ziązku małżeńskim, czy posiada dzieci, a może ma status rodzica samotnie wychowującego dzieci. Najmniej istotnym czynnikiem natomiast powinna być opinia innego zaprzyjaźnionego przedsiębiorcy.
Dodatkowo warto zapamiętać, że decydując się na zmianę formy opodatkowania z ryczałtu na skalę podatkową lub na podatek liniowy, podatnik ma obowiązek sporządzić remanent na ostatni dzień roku, który staje się remanentem początkowym w nowym roku.